Triều cường là gì? Hàng năm chúng ta đều nghe đến hiện tượng triều cường gây ngập lụt ở các tỉnh phía Nam. Vậy hiện tượng triều cường là gì? nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng triều cường này? Cùng tìm hiểu kỹ hơn về hiện tượng này trong bài viết dưới đây nhé!
Triều cường là gì?
Triều cường là hiện tượng nằm trong 4 chu kỳ biến đổi của thủy triều, là hiện tượng nước dâng cao nhất trong 4 kỳ của thủy triều. Có thể hiểu đơn giản triều cường chính là một hiện tượng để chỉ sự lên xuống của mực nước nằm trong 4 giai đoạn biến đổi của thủy triều (ngập triều – triều cường – triều rút – triều thấp). Triều cường xảy ra khi có sự thay đổi về lực hấp dẫn của mặt trăng ở thời điểm nhất định.
Hiện tượng triều cường xảy ra khi nào?
Triều cường xảy ra khi Trái đất – Mặt trăng – Mặt trời cùng nằm thẳng hàng với nhau. Vậy triều cường sẽ thường xảy ra vào ngày 30, ngày 1 và ngày 15, ngày 16 âm lịch hàng tháng.
- Vào ngày 30, ngày 1 âm Lịch (tối trời): vị trí Mặt Trăng ở giữa Mặt Trời và Trái Đất.
- Ngày 15, 16 âm Lịch (là ngày rằm trăng tròn): Mặt Trăng đối xứng với Mặt Trời qua Trái Đất. Lúc này Mặt Trăng ở vị trí gần Trái đất hơn nên chịu lực hấp dẫn lên trục cảm ứng mạnh hơn dẫn đến hiện tượng triều cường.
Cũng chính những ảnh hưởng ấy mà thủy triều có sự thay đổi theo 4 mùa trong năm. Hiện tượng triều cường xảy ra mạnh nhất vào mùa đông và yếu nhất vào mùa hè. Hiện nay triều cường thành phố Hồ Chí Minh vẫn luôn là mối lo đối với người dân và chính quyền địa phương. Việc nắm được lịch triều cường giúp người dân có thể chủ động được các biện pháp để ứng phó khi triều cường gây ngập lụt diễn ra.
Nguyên nhân nào gây ra triều cường
Theo học thuyết âm dương mọi sự vật hiện tượng luôn có sự mâu thuẫn nhưng thống nhất với nhau, vận động không ngừng, biến hóa và phát sinh phát triển, tiêu vong. Dựa trên học thuyết về vật lý các vật ở cùng cực sẽ đẩy nhau, còn trái cực thì hút nhau. Theo nhiều nghiên cứu cho rằng lực đẩy của cực dương lớn hơn lực đẩy của cực âm. Mặt trời và mặt trăng là 2 vật thể cũng tồn tại 2 cực âm dương đó.
Xem thêm:
Vào mùa hè
Khi Mặt trời ở vị trí điểm Hạ Chí (thường rơi vào tháng 5 âm lịch), trên bán cầu Bắc của Trái đất sẽ ở vị trí gần với bán cầu Bắc Mặt Trời nên xuất hiện hình thái:
- Ở nửa cầu Bắc: khi đó cực âm của Mặt Trời và cực dương của Trái đất sẽ gần nhau hơn.
- Ở nửa cầu Nam: Cực dương Mặt Trời và cực âm của Trái đất cũng ở vị trí gần nhau hơn. Mặt trăng lúc này sẽ vận hành theo Trái Đất nên đã chịu ảnh hưởng mạnh mẽ, tạo nên hiện tượng triều cường.
- Mặt Trăng và Mặt Trời lúc này sẽ có điện cực cùng chiều: Ở cực Bắc cả 2 đều có cùng cực âm gần nhau hơn còn cở cực Nam thì cả 2 đều là cực dương nên xa nhau hơn so với bình thường. Theo lý thuyết của các nhà vật lý học đã được chứng minh qua thực nghiệm 2 đầu cực âm Mặt Trời và Mặt trăng sẽ gần nhau hơn, lực đẩy yếu hơn vào mùa hè. Còn Mặt Trăng cách xa Trái Đất hơn vào các mùa khác. Do đó, vào các ngày 30, 1 và vào rằm các tháng âm lịch ngày 15, 16 mùa hè thì thủy triều yếu hơn các mùa khác.
Vào mùa đông
Mặt Trời vào mùa đông trong khoảng thời gian Đông chí (thường vào tháng 10, 11 âm lịch). Lúc này trên nửa cầu Nam của Mặt Trời là cực dương, còn Trái Đất là cực âm sẽ ở vị trí gần nhau hơn so với nửa cầu Bắc. Hiện tượng này xảy ra ngược lại khi vào thời điểm mùa hè. Khi đó, Mặt Trăng cũng chịu tác động từ hiện tượng này, làm cho triều cường lên cao hơn.
Hai đầu cực dương của Mặt Trăng và Mặt Trời lúc này ở gần nhau nên lực đẩy mạnh hơn, Mặt trăng sẽ ở gần Trái Đất nhất. Nên vào các ngày 30, 1 và 15, 16 âm lịch của mùa đông, hiện tượng triều cường sẽ lên mức cao nhất trong các mùa. Ngược lại, vào ngày 8, 9 và 23, 24 các tháng (nhất là tháng 11 lịch âm), Mặt Trăng ở vị trí cách xa Trái Đất nhất, hiện tượng thủy triều sẽ yếu nhất.
Vào mùa xuân, thu
Mặt Trời khi vào thời điểm mùa Xuân và Thu: Trái đất, Mặt Trời, Mặt trăng lúc này sẽ vận hành tương đối cân bằng, hiện tượng thủy triều ở ngưỡng trung bình. Tuy nhiên, khi vào mùa xuân thời tiết ít mưa, nước biển thấp, các đầu nguồn con sông nước đổ về ít, yếu hơn. Còn mùa thu thời tiết hay có nhiều mưa hơn, mực nước biển cao, trên đầu nguồn các con sông nước đổ mạnh. Nên hiện tượng triều cường vào mùa thu mạnh hơn vào mùa xuân.
Ảnh hưởng của triều cường gây ra những tác động nào?
Hiện tượng thủy triều mang đến nhiều lợi ích cho con người về các mặt như: ngư nghiệp, khoa học, hàng hải, công nghiệp điện…Nhưng hiện tượng triều cường lại gây nên tình trạng ngập úng trên diện rộng, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt, đi lại của người dân. Đặc biệt đối với các tỉnh phía Nam nơi có nhiều vùng đất trũng, tập chung nhiều kênh rạch, sông ngòi thường xảy ra triều cường ở Thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn), triều cường Cần Thơ và các tỉnh ở Nam Bộ nói chung.
Hiện tượng triều cường xảy ra gây ra tình trạng ngập lụt nặng trên các tuyến đường làm tỉnh trạng giao thông bị ùn tắc cục bộ, các phương tiện giao thông bị chết máy, gây nguy hiểm khi điều khiển tham gia giao thông.
Triều cường lên cao làm ngập úng trên diện rộng, ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất, kinh doanh. Đối với ngành nông nghiệp gây thiệt hại lớn về cây trồng, đặc biệt là lúa; nước biển tràn vào gây biến đổi đất, nhiễm mặn đất đai, hoạt động nuôi thủy hải sản các trại nuôi tôm cá nước ngọt bị giảm xuống về chất lượng, năng suất dẫn đến đời sống người nông dân gặp khó khăn. Đối với người kinh doanh ngập úng khiến việc kinh doanh gặp khó khăn, phải đóng cửa nhiều ngày khi tình trạng ngập lụt dâng cao.
Không chỉ dừng tại đó, ảnh hưởng của triều cường còn làm cho đời sống sinh hoạt của người dân bị tác động rất lớn. Triều cường dâng cao khiến áp lực lớn lên hệ thống thoát nước của các thành phố lớn, các tuyến đường bị ngập nặng, nước còn tràn vào trong nhà dân. Ngập lụt trong nhiều ngày là môi trường lý tưởng để dịch bệnh, các bệnh ngoài da, bệnh truyền nhiễm phát triển mạnh mẽ, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.
Hiện nay, dù đã chuẩn bị các biện pháp giúp ứng phó khi triều cường xảy ra nhưng vẫn gây ra nhiều thiệt hại cho người dân vùng Nam Bộ về cả vật chất và tinh thần.
Triều cường là một hiện tượng thiên tai thiên nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống con người. Vì vậy, người dân cần nắm được lịch triều cường lên hàng năm, cập nhật thường xuyên tin tức triều cường mới nhất để theo dõi các diễn biến triều cường hôm nay. Kết hợp với các cơ sở, chính quyền tại địa phương để cùng có biện pháp khắc phục tốt nhất, nhằm giảm thiểu hiện tượng thiên tai gây ảnh hưởng đến cuộc sống.
Trên đây là những thông tin về triều cường là gì? Hiện tượng triều cường xảy ra khi nào và những ảnh hưởng do triều cường gây ra. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu hơn về hiện tượng triều cường và từ đó có thể áp dụng các biện pháp phòng tránh khi thời điểm triều cường xảy ra giảm thiểu thiệt hại
