Mưa đá là một hiện tượng tự nhiên nguy hiểm xảy ra mọi nơi trên trái đất. Hiện tượng mưa đá ở Việt nam xảy ra chủ yếu ở vùng núi hay khu vực giáp núi, giáp biển. Vậy mưa đá là gì? Vì sao có hiện tượng mưa đá xảy ra? Mưa đá thường xuất hiện vào thời gian nào? Mưa đá báo điềm tốt hay xấu? Cùng tiemruaxe.com tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau nhé!
Mưa đá là gì?
Mưa đá là hiện tượng mưa đông tụ thành những cục đá, tảng đá có kích thước, hình dáng đa dạng khác nhau và rơi xuống đất. Hiện tượng này được hình thành bởi các đám mây giông gây ra, từ các đợt Frông lạnh có cường lực cực mạnh tràn về nhanh. Hiện tượng mưa đá với những viên đá có kích thước khoảng 5mm đến hàng chục cm.
Tuy nhiên, mưa đá xảy ra trong khoảng thời gian ngắn từ 5 – 30 phút và thường rơi xuống kèm với những cơn mưa rào. Hiện tượng mưa đá Việt Nam thường xuất hiện ở vùng núi, giáp núi, giáp biển như mưa đá ở Sơn La mới đây còn xuất hiện mưa đá ở Đà Lạt. Ở khu vực miền Bắc nước ta mưa đá thường xuyên xảy ra chủ yếu là vào tháng 3 – 5.
Vì sao lại xuất hiện hiện tượng mưa đá?
Mưa đá được hình thành dựa trên sự bất ổn định giữa các luồng khí lạnh và luồng khí nóng gặp nhau. Khi các dòng không khí đối lưu hay dòng không khí liên tục lên xuống sẽ hình thành mưa đá. Điển hình hiện tượng này thường thấy khi có sự thay đổi mùa giữa mùa lạnh sang mùa nóng hoặc ngược lại.
Khi nhiệt độ trong những đám mây lạnh hơn – 20 độ C, khi đó hơi nước trong mây sẽ kết tụ tạo thành những hạt băng nhỏ, rơi xuống. Hạt băng nhỏ khi rơi xuống gặp tầng mây thấp hơn tạo thành các giọt nước có độ lạnh dưới 0 độ C.
Khi đó các luồng không khí sẽ không ngừng bốc lên cao và đem theo một lượng nước lớn các giọt nước lạnh lên tầng trên của đám mây. Sau đó, chúng sẽ đông kết với các hạt băng đang tồn tại ở tầng trên, khiến cho thể tích của các hạt băng lớn hơn đến khi trọng lượng tăng ở mức độ nhất định nào đó khiến chúng rơi xuống thấp.
Mưa đá rơi khi rơi xuống tầng mây thấp sẽ được bao bọc lớp màng nước và chịu sự tác động của không khí khiến chúng bốc lên cao. Đến khi các luồng khí không còn giữ được mưa đá nữa thì sẽ rơi xuống mặt đất từ đó hình thành các cơn mưa đá.
Các dạng mưa đá thường gặp
Mưa đá có kích thước, hình dáng đa dạng khác nhau, nhưng chung quy có hai dạng chính như sau:
- Mưa dạng hạt băng: đây là mưa đá nhỏ, có hình cầu hoặc hình nóng với đường kính khoảng 5mm.
- Mưa dạng hạt nước đá: Loại đá này có bề ngoài trong suốt hoặc đục 1 phần hoặc tất cả. Chúng có hình dạng không đều, hình cầu hoặc hình nón với đường kính dao động khoảng từ 5mm – 50mm, khi rơi xuống có thể rơi rời rạc, hoặc kết thành các màn không đều.
Tốc độ các hạt mưa đá sẽ rơi vào khoảng 30 – 60m/s, thậm chí đến 90m/s. Do vậy, hiện tượng mưa đá xảy ra vô cùng nguy hiểm có thể gây tác hại đến con người động, thực vật.
Mưa đá thường xuất hiện vào thời gian nào?
Chủ yếu mưa đá xảy ra vào mùa nóng ẩm, khi trời nắng nóng gay gắt. Đặc biệt vào các tháng 4, 5, 6 và 9, 10, 11. Khoảng thời gian này là thời điểm giao mùa giữa thời tiết lạnh sang nóng và ngược lại. Lúc này dòng đối lưu trong không khí đã diễn ra mạnh mẽ từ đó sẽ hình thành nên những cơn mưa đá.
Hơn nữa, hàm lượng nước trong không khí thường tăng cao khi trời nắng gắt, nóng ẩm. Khí quyển ở tầng thấp nóng lên do nhiệt năng nhận được lớn, dẫn đến việc hình thành cột không khí dạng dưới nóng trên lạnh. Từ đó, hiện tượng không khí đối lưu diễn ra mạnh mẽ, các đám mây lúc này tích quá nhiều nước và gây ra hiện tượng mưa đá.
Dấu hiệu nào cho thấy sắp xảy ra mưa đá
Hiện tượng mưa đá xảy ra là một diễn biến bất thường của thời tiết do ảnh hưởng của các luồng không khí lạnh và nóng. Tuy nhiên, bạn có thể nhận biết mưa đá xảy ra bằng những dấu hiệu sau:
- Đám mây đen bao phủ bầu trời gần như kín tầm mắt, có dạng như hình bầu vú đen sẫm lại.
- Gió thổi và có những cơn giông mạnh với các tiếng ù ù, ầm ầm liên tục.
- Ban ngày giông mạnh, mây đen kịt, ban đêm có sấm sét, gió thổi đều bỗng lặng đi, nhiệt độ giảm xuống mạnh đột ngột.
- Tiếng động mưa rơi xuống rơi mái nhà phát ra âm thanh lớn.
Ảnh hưởng của mưa đá đến đời sống
Mưa đá là hiện tượng thời tiết cực đoan có tính chất nguy hiểm gây nên thiệt hại lớn về của cải, đời sống của con người, thực vật, động vật.
- Với con người: Nặng có thể dẫn đến tử vong bởi lượng mưa đá lớn, nặng có kích thước lớn rơi với vận tốc nhanh. Thậm chí mưa đá còn gây hiện tượng thủng mái nhà, sập mái tôn, làm hư hỏng xe cộ. các công trình thi công ngoài trời cũng bị ảnh hưởng. Hơn nữa, mưa đá xảy ra sẽ làm đường trơn trượt gây nên tai nạn giao thông, có thể sẽ ảnh hưởng đến tính mạng con người.
- Động vật: Nếu bị mưa đá rơi trúng động vật sẽ bị chết hàng loạt do không chịu nổi lực của mưa đá và không khí lạnh lẽo.
- Thực vật: Các loại cây trồng, hoa quả gặp mưa đá sẽ dễ bị dập nát, gãy cây, gãy cành, khiến chúng không thể phát triển tốt. Đất đai trồng trọt cũng bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh do mưa đá gây ra khiến cây khó sinh sôi, nảy nở, từ đó khiến thảm thực vật mất cân bằng.
Cách phòng tránh, giảm thiểu tác hại của mưa đá
Mưa đá là hiện tượng cực đoan của thời tiết nên chúng ta chỉ có thể giảm thiểu các tác hại do mưa đá gây ra.
- Đối với cây trồng, hoa quả: Khi có hiện tượng, dấu hiệu xảy ra bạn nên dựng các mái che chắc chắn nhằm bảo vệ cây trồng, giúp hạn chế được các tác động gây hại khi mưa đá rơi xuống gây ra.
- Mái nhà: Ở những nơi thường xuyên xảy ra mưa đá, bạn nên thường xuyên kiểm tra, gia cố lại mái nhà, sử dụng các chất liệu cho mái loại vật liệu chịu được va đập tốt, cách âm,… và nên làm mái nhà dốc xuống hai bên. Với cách này sẽ làm giảm thiểu đi lực tác động khi mưa rơi xuống và ít gây thiệt hại về tài sản.
Xem thêm:
- Kiểm tra nhà cửa: Xem xét phần khung mái, xà gỗ trong nhà có được gia cố cẩn thận chưa, có chắc chắn không. Nếu chưa chắc chắn hãy cải thiện để đảm bảo an toàn cho gia đình bạn.
- Các biện pháp khác: Thường những trận mưa đá chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Nếu trận mưa đá lớn và kéo dài bạn nên tìm chỗ trú, có thể trú dưới gầm bàn, giường, hoặc tìm vật cứng để che đầu,… để hạn chế được những thiệt hại về người.
- Kiểm tra chất lượng nước: Sau khi mưa đá xảy ra bạn nên kiểm tra chất lượng nguồn nước sử dụng. Bởi trong mưa đá có chứa một lượng độc tố, loại độc tố này có thể gây hại đến sức khỏe con người.
Hiện tượng mưa đá ở Việt Nam diễn ra như thế nào?
Ở Việt Nam mưa đá thường xảy ra ở các vùng núi, khu vực giáp biển, giáp núi và hiếm khi xảy ra ở đồng bằng. Do đó, mưa đá Việt Nam có thể xảy ra vào mùa hè trên khắp các vùng miền, nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 5, mà nguyên nhân chủ yếu là vì các đợt front lạnh cực mạnh tràn về nhanh đột ngột.
Cuối tháng 3 cho đến đầu tháng 4/2016 tại Chiêm Hóa (Tuyên Quang) đã xảy ra hai trận mưa đá đi kèm giông lốc kéo dài 10 phút. Hiện tượng này đã gây thiệt hại cho hơn 2.000 ngôi nhà khiến chúng bị thủng mái, 5 nhà bị sập hoàn toàn, làm thiệt hại 300 ha ngô, 300 ha lúa vào thời kỳ phát triển nên dẫn đến bị hư hại nghiêm trọng.
Vào tháng 8/2021, mưa đá ở Sài Gòn đã xảy ra ghi nhận trận mưa đá này với kích thước hạt khoảng từ 1- 3cm. Hiện tượng này được xem là điều bất thường, trái với quy luật từ trước đến nay. Bởi thông thường mưa đá ở Việt Nam sẽ xuất hiện thời điểm từ tháng 5 – 6 hoặc tháng 10. Ngoài mưa đá ở TPHCM tại cùng khoảng thời gian đó, trên địa bàn Đồng Nai cũng ghi nhận trường hợp mưa đá với hiện tượng thời tiết xảy ra tương tự.
Trên đây là những thông tin về mưa đá là gì và những giải thích vì sao xảy ra hiện tượng mưa đá. Mong rằng với những kiến thức được chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để có cách phòng tránh hợp lý.
